بررسی پراکندگی و منشأ آرسنیک در آب های زیرزمینی دشت راین و اثرات بالقوه زیست محیطی آن

دشت راین با وسعتی حدود 1929 کیلومتر مربع بخشی از حوزه آبریز کویر لوت محسوب می-گردد که درحاشیه جنوب غربی کویر لوت و دامنه شرقی کوه هزار و به فاصله حدود 110 کیلومتری جنوب شرقی کرمان واقع شده است. این منطقه از نظر جغرافیایی در محدوده ´13, ? 57 تا ? 54, ? 57 طول شرقی و?23 , ? 29 تا ? 52 , ? 29 عرض شمالی قرار دارد. ارتفاع متوسط آن از سطح دریا حدود 2600 متر می باشد. با توجه به قرارگیری منطقه در مجاورت کمربند آتشفشانی ارومیه- دختر و نقش فوران ها و سنگ های آتشفشانی و فعالیت های هیدروترمال در تمرکز آرسنیک و اهمیت این عنصر در محیط زیست، مطالعه بر روی آرسنیک در آب های زیرزمینی دشت انجام گرفت. در این مطالعه به منظور ارزیابی پراکندگی و منشأ آرسنیک، از 29 منبع آب زیرزمینی (چشمه، قنات و چاه) نمونه برداری شد و غلظت as ،کاتیون ها و آنیون های اصلی(na+،k+،ca2+،mg2+، cl-، so4- ، hco3- )، فلوراید، نیترات و پارامترهای ec، tds، قلیائیت و سختی کل در نمونه های آب تعیین گردید. بر اساس این داده ها، نقشه های هم غلظت و نمودارهای همبستگی ترسیم شدند و سپس با روش های آزمون مولفه اصلی(pca) و آنالیز خوشه ای (ca) مورد تجزیه و تحلیل های آماری قرارگرفتند.تغییرات غلظت آرسنیک در منطقه بین ppb 1/0 تا ppb 4/248 با میانگین ppb6/21 می باشد. براساس تجزیه و تحلیل آماری، آرسنیک در منطقه با ph همبستگی مثبت نشان می دهد. دو عامل اصلی تزریق آب های هیدروترمال به سفره آب زیرزمینی و واجذبی از اکسید و هیدرواکسیدهای آهن به عنوان عوامل افزایش غلظت آرسنیک شناخته شدند.